Wyniki ankiety dot. widowni Teatru Jaracza

W maju oraz czerwcu 2019 roku poprosiliśmy Państwa, naszych widzów, o pomoc w wypełnieniu ankiety dotyczącej widowni Teatru Jaracza. Odzew przerósł nasze oczekiwania - ankiety wypełniło 1013 respondentów!!! DZIĘKUJEMY!

Ankietę opracował oraz przeprowadził Radosław Sierocki z Katedry Socjologii UWM w Olsztynie oraz Aleksandra Drzał-Sierocka z Fundacji Inicjatyw Filmowych Tu Się Movie przy współpracy Klaudii Dumin, Anny Roman oraz Anny Szpejny - dziękujemy za Waszą nieocenioną pomoc!

Poniżej zamieściliśmy opis badań, krótką informację o ankietowanych, a także wnioski końcowe i rekomendacje. Znaczną część z nich już wcielamy "w życie" Teatru Jaracza - Państwa opinia jest dla nas najważniejsza, bo bez Was Teatru Jaracza by nie było!

Całość raportu dostępna jest TU

OPIS BADAŃ

W badaniach publiczności Teatru Jaracza wykorzystano kilka metod. Podstawową metodą był sondaż internetowy przeprowadzony przy użyciu Google Forms.Kwestionariusz zawierał 20 pytań (nie licząc metryczki respondenta), w większości były to zamknięte pytania wielokrotnego wyboru. Ankieta została wypełniona przez 1013 osób w dniach od 20 do 31 maja 2019 roku. Link do ankiety został zamieszczony na stronie internetowej oraz na stronie facebookowej Teatru Jaracza. Zadanie rozpropagowania ankiety wzięło na siebie Biuro Promocji Teatru. Biuro przejęło także nadzór nad stroną z ankietą online (badacze utracili do niej dostęp) ze względu na jedno pytanie, w którym poprosiliśmy o dane kontaktowe respondentów (wypełnienie pola nie było obowiązkowe) zainteresowanych losowaniem nagród za udział w ankiecie. Drugim etapem były pogłębione wywiady z widzami dobranymi spośród osób, które wypełniły ankietę. Wywiady przeprowadzono w salach Teatru od 21 do 27 czerwca 2019 roku. Zrealizowano w sumie 13 wywiadów. Rozmówcy zostali dobrani według zróżnicowanych kryteriów związanych z wiekiem, częstością chodzenia do Teatru oraz opinią o cenie biletów. Cztery osoby zostały dobrane spośród osób, które miały najwięcej do powiedzenia w pytaniach otwartych (tam, gdzie można było dopisać wszelkie „inne” uwagi, komentarze i opinie). Raport został podzielony na cztery główne części tematyczne. W podsumowaniu przedstawiono kluczowe wnioski uogólniające oraz rekomendacje.

O RESPONDENTACH

Ankietę Badanie publiczności Teatru Jaracza w Olsztynie udostępnioną online wypełniło – od 20 do 31 maja 2019 roku – 1013 osób. Duża liczba odpowiedzi pozyskanych w tak krótkim czasie już sama w sobie może być wymiernym wskaźnikiem zaangażowania i lojalności widzów w działalność Teatru. Ciężar rozpropagowania informacji o badaniach wziął na siebie Dział Promocji Teatru Jaracza, zatem to na apel Teatru odpowiedzieli jego widzowie. Najwięcej odpowiedzi pojawiało się w ciągu dwóch dni od uruchomienia ankiety.

Przeważali respondenci w wieku 31-40 lat i 41-50 lat. Najmniej było przedstawicieli kategorii skrajnych: widzów najmłodszych (do 20. roku życia) i najstarszych (w wieku 71 lat i więcej). Średnia (ale też mediana i dominanta) wyniosła 40 lat. Najmłodszy/a respondent/ka miał/a 15 lat, a najstarszy/a – 94 lata. Pod względem płci dominowały kobiety – stanowiły 75,2% respondentów.

WNIOSKI KOŃCOWE I REKOMENDACJE

- WYBÓR SPEKTAKLU
Warto wykorzystać fakt, że tak wielu respondentów wskazuje dostępny w materiałach Teatru opis jako istotny przy podejmowaniu decyzji o wyborze spektaklu. Daje to ogromne możliwości w zakresie działań promocyjnych (w tym w docieraniu do określonych grup docelowych). Oznacza to jednocześnie, że warto opisy uczynić jak najbardziej dostępnymi, „widocznymi”, wyeksponowanymi w materiałach i źródłach.

- CZĘSTOŚĆ CHODZENIA DO TEATRU
Blisko 40% ankietowanych to osoby, które chodzą do teatru rzadko (raz na kwartał lub rzadziej). Mimo tego, osoby takie zdecydowały się wypełnić ankietę – a zatem zabrać głos w sprawie Teatru Jaracza, wyrazić na jego temat opinię. Można zatem uznać, że Teatr Jaracz jest uznawany za instytucję istotną na kulturalnej mapie Olsztyna, ważną w życiu miasta, pełniącą rolę opinio- i kulturotwórczą.

- OSOBY TOWARZYSZĄCE NA SPEKTAKLU
Uwagę zwraca fakt, że żaden z respondentów nie wybrał odpowiedzi „z kolegami z pracy albo klientem lub partnerem biznesowym”. Można to interpretować dwojako. Albo oznacza to, że grupowego wyjścia z zakładu pracy nie traktuje się jako wyjścia integracyjnego (tj. uznaje się, że jest to raczej wyjście np. z żoną czy znajomymi, niż z kolegami z pracy), albo – że osoby korzystające z biletów ufundowanych przez zakład
pracy, nie stają się klientami zaangażowanymi w sprawy teatru i zainteresowanymi nim na tyle, by wypełnić ankietę (przy drugiej opcji warto połączyć to ze stosunkowo niewielkim odsetkiem tych, którzy wybrali odpowiedź „grupowo, np. z klasą” – 5,7%). Bez względu na to, która z opcji okazałaby się właściwsza, wynik ten warto potraktować z namysłem.

- JAK UBRAĆ SIĘ DO TEATRU?
Kwestię traktowania wyjścia do teatru jako sytuacji odświętnej (wymagającej eleganckiego, wyjątkowego ubioru) warto mieć na względzie przy planowaniu „niestandardowych” działań scenicznych (chlapanie wodą, siadanie przez aktorów widzom na kolanach etc.). Siła oddziaływania tego typu zabiegów na widza, który ubrał się odświętnie, będzie większa, niż w przypadku widza, zdaniem którego do teatru wystarczy „normalne ubranie”. Innymi słowy, może to oznaczać, że niewiele potrzeba, by olsztyńskiego widza wyrwać ze „strefy komfortu”.

- OPINIA NA TEMAT CENY BILETU
Odpowiedzi na pytanie o adekwatność ceny biletów napawają optymizmem. Choć wiele osób uznaje cenę 54 zł za zbyt wysoką, a wyjście do TJ postrzega jako obciążenie dla domowego budżetu, to jednocześnie respondenci wykazują się w tym zakresie 51 wyrozumiałością – wysoki jest odsetek tych, którzy uznają taką cenę za uzasadnioną (wynikającą z kosztów przygotowania spektaklu). Być może warto to wykorzystać i rozważyć możliwość komunikowania widzom – oczywiście w interesującej formie i przy wykorzystaniu stosownych narzędzi – kosztów związanych z realizacją spektaklu (np. pokazując, jak powstawała scenografia, z jakich materiałów jest zrobiona, ile osób przy tym pracowało, ile uszyto kostiumów etc.).

- KARTA TEATROMANA
Z ankiet wynika, że niespełna 8% respondentów ma kartę teatromana, zaś reakcje badanych w czasie wywiadów pokazują opór wobec samego określenia „teatroman” jako zbyt zobowiązującego i górnolotnego. Być może warto rozważyć zmianę nazwy karty i/lub sposobów jej promowania.

- PREFEROWANE GATUNKI SPEKTAKLI
Uwagę zwraca – zwłaszcza w kontekście wcześniej wspomnianego przekonania, że wyjście do teatru to coś odświętnego – potrzeba teatru jako rozrywki (rozumianej jako przekaz możliwie lekki, zabawny), a także wysokie zainteresowanie klasycznymi przedstawieniami na dużej scenie. Te dwa zdecydowanie dominujące wskazania dość czytelnie definiują publiczność Teatru Jaracza. Takie wyraźne sprofilowanie widzów można uznać zarówno za zaletę, jak i wadę – zależnie od planów repertuarowych. W przypadku planów wprowadzania spektakli „cięższych gatunkowo” warto rozważyć podjęcie działań z zakresu szeroko rozumianej edukacji teatralnej oraz wykorzystać potencjał ujawniony w pytaniu dotyczącym procesu podejmowania decyzji o wyborze spektaklu (opis wskazywany jako szczególnie istotny).

- OCZEKIWANIA
Teatr Jaracza to jedyny instytucjonalny teatr dramatyczny w mieście. Oznacza to, że oczekiwania wobec jego oferty są bardzo szerokie. Choć większość widzów pytanych o preferencje wskazuje komedie i farsy, nie można wnioskować, że oczekują od Teatru wąskiej specjalizacji. Faktyczne wyzwanie to próba osiągnięcia pewnego „balansu”, co oznacza budowanie repertuaru możliwie zróżnicowanego. Z drugiej strony, być może w tym kontekście uznać należy, że w interesie Teatru Jaracza jest wspieranie rozwoju teatrów nieprofesjonalnych i wąsko wyspecjalizowanych, które zdjęłyby z TJ odium „teatru od wszystkiego”.

- ZAKUP BILETÓW
Większość respondentów wskazała zakup biletów przez internet jako najczęstszy sposób. Co istotne, zakup drogą internetową jest popularny we wszystkich grupach wiekowych (nawet w grupie 60+ był on wskazywany niemal równie często, jak zakup w kasie teatru). Warto zatem dołożyć starań, by kupowanie biletów przez internet było możliwie łatwe i „przyjazne”. Wyniki pokazują jednocześnie, że na decyzję o zakupie „stacjonarnym” wpływ ma bliskość punktu sprzedaży (mieszkańcy centrum częściej niż 52 inni kupują w kasie Teatru, mieszkańcy Jarot, Pieczewa i Osiedla Generałów – w galerii handlowej). Biorąc pod uwagę, że bezpośredni kontakt można wykorzystać do zbudowania relacji z klientem-widzem, być może warto rozważyć otwarcie kolejnego punktu w lokalizacji pozwalającej dotrzeć do określonej grupy docelowej.

- ŹRÓDŁO INFORMACJI O SPEKTAKLACH
Imponująco wysoki jest odsetek wskazań na stronę internetową jako najważniejsze źródło wiedzy o repertuarze. To pokazuje, jak ważną platformą jest (może być) strona www. Tym bardziej warto zastanowić się, jak uczynić ją możliwie „przyjazną” dla użytkownika oraz jak w pełni wykorzystać jej potencjał (np. jakie jeszcze informacje warto/można na niej umieścić). Uwagę w wynikach zwraca także fakt, że wiele osób chciałoby otrzymać informacje przez newslettera (47,2%), ale teraz niewiele osób korzysta z niego jako źródła wiedzy o repertuarze (7,4%). Warto rozszerzyć drogi docierania do odbiorców z informacją o newsletterze.

- DODATKOWE WYDARZENIA
Wyniki pokazują potrzebę, by TJ pełnił szeroko rozumianą funkcję kulturotwórczą, poza byciem „tylko” teatrem (wspomniany już casus „teatru od wszystkiego” czy wręcz „instytucji od wszystkiego”). Wiele to mówi nie tyle (lub nie tylko) o samym TJ, ale też o jakości oferty kulturalnej miasta. Wśród trzech najczęściej wskazywanych wydarzeń, które TJ mógłby organizować, aż dwa mają charakter muzyczny (koncerty i piosenka autorska), co koresponduje z wysoką pozycją spektakli muzycznych wśród preferowanych gatunków. Co ciekawe, w pytaniu o ulubione gatunki pozycja „koncerty i recitale” miała stosunkowo niewiele wskazań (6,1%), co pozwala wyciągnąć wniosek, że wydarzenia muzyczne raczej nie są postrzegane jako działalność stricte teatralna. Warto to wziąć pod uwagę przy komunikacji i opisie wydarzeń.

- INNE TEATRY/WYDARZENIA TEATRALNE
Uwagę zwraca fakt, że blisko 1/3 ankietowanych nie wskazała żadnego innego olsztyńskiego wydarzenia teatralnego, w którym by uczestniczyła, zaś wśród wskazywanych odpowiedzi najwyższy odsetek uzyskał teatr impresaryjny, czyli de facto przyjezdny. Dodatkowo, ponad 1/3 respondentów nie ogląda spektakli teatralnych w formie innej niż „na żywo” (w TJ). Oznacza to, że z perspektywy wielu osób TJ jest jedynym „dostarczycielem” oferty teatralnej, zwłaszcza w kontekście lokalnym.

- POSTRZEGANIE I SKOJARZENIA
Ogromny potencjał ma fakt, że TJ wywołuje wiele pozytywnych wspomnień – jako instytucja na trwałe wpisana w życie Olsztyna. To lokalne osadzenie dla wielu okazuje się ważniejsze, niż obecność TJ na ogólnopolskiej mapie kulturalnej. Charakterystyczne jest także, że kojarzony jest z konkretnymi osobami – aktorami, którzy są traktowani z pewną „zażyłością” (jako osoby, które się zna, rozpoznaje, którym mówi się „dzień dobry” – raczej jako znajomi, niż gwiazdy czy celebryci). Korespondują z tym wyniki i 53 wypowiedzi pokazujące potencjalne zainteresowanie spotkaniami i wydarzeniami pokazującymi pracę teatru „od kuchni” (np. spotkania z aktorami i twórcami). Zaletą tego typu wydarzeń jest także fakt, że pomagają one zbudować relację z widzem na linii człowiek-człowiek (zamiast: instytucja-człowiek), na której – jak wynika z wielu odpowiedzi – widzom TJ zależy. Jednocześnie uwagę zwraca fakt, że rozmówcy pytani o skojarzenia z Teatrem, raczej przywoływali wspomnienia z przeszłości, niż mówili o teraźniejszości. Bardzo znaczące wydaje się, że TJ najczęściej jawi się badanym jako
starszy, dojrzały mężczyzna, a zatem – stateczna, poważna instytucja. To ważny komunikat.